Schoolvoorbeeld:
De stem versterken

De stem is een belangrijk instrument voor docenten. Slechte akoestiek of rumoer in of buiten de klas kunnen ertoe leiden dat de spreker zijn stembanden forceert. Geforceerd spreken kan leiden tot stress, concentratieverlies en vermoeidheid, en als gevolg daarvan ziekteverzuim.

Een stemversterker kan uitkomst bieden, zeker voor sprekers die een grote groep moeten bereiken of voor docenten die een medische aandoening van de stem hebben. De stemversterker (Lightspeed) bestaat uit een microfoontje dat communiceert met een membraamspeaker. Een chip in de versterker analyseert razendsnel het stemgeluid en past klanken aan, zodat ze overal in de ruimte even helder en gearticuleerd overkomen. Het systeem kan in de klas geïnstalleerd worden, mobiel gebruikt worden of voor gebruik in een grotere ruimte worden uitgebreid met meer speakers.

Effect op arbo

Door het gebruik van de microfoon kost het spreken minder moeite en hoeft de docent zich in een akoestisch slecht lokaal niet extra in te spannen. Dat heeft een gunstig effect op de conditie van de stem en de algehele conditie van de docent. De kans op ziekteverzuim als gevolg van stemproblemen of gerelateerde problemen zoals stress en vermoeidheid wordt daarmee kleiner.

Winst

De docent ervaart meer rust én is goed verstaanbaar. Daardoor kunnen leerlingen de les beter volgen en zijn ze meer betrokken en actiever. Dat heeft een positieve invloed op hun leervermogen en prestaties. Ook kan dit bijdragen aan het werkplezier van de docent.

Plus- en minpunten

+ Het geluid wordt gelijkmatig in de ruimte verspreid. De stem komt helder en duidelijk over in het hele klaslokaal, ook achterin.
+ De microfoon hangt aan een koordje om de nek van de spreker waardoor. hij/zij de handen vrij houdt.
+ Het systeem is eenvoudig te installeren door iemand van de facilitaire dienst of een handige docent, al kan de leverancier dit natuurlijk ook voor z’n rekening nemen.
+ Instructies voor gebruik zijn simpel en staan online.

- Als de school al gebruik maakt van versterkingsapparatuur is het de vraag of de aanschaf van een stemversterker voldoende meerwaarde oplevert.
- Instructie van docenten kost tijd en door tijdsdruk lukt het niet altijd die instructie goed te geven. Met eventueel negatieve effecten. Als bijvoorbeeld het volume te hard staat, vervormt de stem.
- Docenten die het systeem al eens gebruikt hebben, veranderen soms zelf de instellingen. Werkt de docent in een vast lokaal, dan kunnen instellingen daarop worden aanpast en valt dat nadeel weg.
- Door het microfoontje is elk geluid duidelijk hoorbaar (het getik van kettingen, ritsen of het koordje van een bril).

Tijd

Binnen twee maanden kan het geregeld zijn, inclusief een testperiode van bijvoorbeeld een maand, het overleg over aanschaf van de juiste apparatuur en de installatie ervan.

Kosten

Het mobiele systeem of een simpel systeem in een gemiddeld lokaal waar één speaker voldoende is, kost 800/900 euro. In grotere ruimtes, waar meer onderdelen nodig zijn, komen de kosten op 1000/1500 euro. Over de prijs valt te onderhandelen. Afgezien van het vervangen van een accu, zijn er in 3 jaar geen kosten voor onderhoud gemaakt.

Tips

• Lightspeed is gemaakt voor de stem. Digibord, dvd-speler of laptop kunnen erop worden aangesloten, maar bij intensief gebruik van multimedia geeft een ander systeem een beter resultaat.
• Maak gebruik van de mogelijkheid een mobiel systeem een paar weken gratis te testen.
• Bij grotere ruimtes is het verstandig samen met de leverancier de situatie uit te tekenen en te berekenen welke onderdelen nodig zijn.
• Installeer de apparatuur in een vast lokaal. Microfoontje en speaker kunnen dan worden aangepast aan de docent en de ruimte (aan de afmetingen en inrichting die de akoestiek bepalen, zoals wanden en vloerbedekking).
• Maak een heldere afweging van kosten. Als een docent door ernstige stemproblemen uitvalt, ‘betaalt’ de school ongeveer 1,5x zijn/haar uurloon (volgens de formule die Voion hanteert).
• Is er sprake van een medische aandoening van de stem, dan kan het UWV de apparatuur aanmerken als ‘een persoonlijke aanpassing’ om duurzaam inzetbaar te blijven en worden de kosten vergoed.
• De docent heeft tijd nodig om aan de stemversterker te wennen, bv. om bij aandacht voor individuele leerlingen het microfoontje uit te zetten of aan het feit dat bij stemverheffing het geluid verandert.
• Hou er rekening mee dat ook leerlingen in eerste instantie moeten wennen aan het geluid. Geef uitleg over het systeem en waarom het gebruikt wordt.