Norm: Scheikundelokaal - Algemene eisen

Norm

In het scheikundelokaal wordt gewerkt met gas en gevaarlijke stoffen die bij verkeerd gebruik gevaar voor de gezondheid en/of veiligheid van de leerlingen en medewerkers kunnen opleveren.

Andere normen:

• Bekijk ook de norm Scheikundelokaal - Hygiëne en persoonlijke beschermingsmiddelen.
• Bekijk ook de norm Scheikundelokaal - Practicum.
• Bekijk ook de norm Vaklokaal - Algemene eisen.

Minimum eisen

Zuurkast

• De zuurkast voldoet aan NEN-EN 14175.
• De zuurkast is geïnstalleerd en wordt onderhouden volgens de voorschriften uit de NEN-EN 14175 en de daarbij behorende NPR 4500.
• De luchtsnelheden in de werkopening van een zuurkast worden jaarlijks gecontroleerd met een windsnelheidsmeter en/of rook.
• Tijdens het ventileren worden de zuurkasten steeds ingeschakeld.
• Als een zuurkast tussen twee ruimtes geplaatst is, zijn beide zijden nooit gelijktijdig geopend.
• De zuurkast is aan beide zijden doorzichtig.
• Heftige bewegingen voor het raam van de zuurkast worden vermeden.
• Het loopverkeer voor de zuurkast wordt beperkt.
• Het hoofd van de persoon blijft buiten de zuurkast.
• Bij het werken met stoffen in de zuurkast waarbij explosiegevaar aanwezig is, worden aanvullende maatregelen getroffen, zoals het gebruik van een gelaatsscherm.
• In de onderkasten van zuurkasten mogen vloeistoffen worden opgeslagen mits:
  • Zuren en basen van elkaar gescheiden zijn en in lekbakjes zijn geplaatst.
  • De onderkast wordt afgezogen.
  • Er geen brandbare vloeistoffen in worden opgeslagen.

Lokaal

• Er staan geen tafels met de korte kant tegen een wand: de tussenruimte is tenminste 0,75 m in verband met de mogelijkheden om te vluchten.
• De afstand tussen een demonstratietafel en de voorste rij leerlingen is minimaal 1,20 m.
• De plaatsing van de demonstratietafel is zodanig dat de leerlingen in geval van nood niet vlak langs de tafel moeten lopen.
• Bij explosie- en/of spatgevaar wordt de zuurkast gebruikt.
• Voor het vacuüm trekken wordt glaswerk gebruikt dat daar speciaal voor geschikt is.
• Het vrijkomen van schadelijke stoffen in het lokaal wordt voorkómen door de volgende basisregels (in de gegeven volgorde):
  • Vermijding/vervanging van schadelijke stoffen;
  • Gebruik van minimale hoeveelheden;
  • Zoveel mogelijk gesloten apparatuur en opstellingen;
  • Afzuiging (in een goed werkende zuurkast);
  • Algemene ruimteventilatie.
• De gebruikte gassen blijven beperkt tot:
  • stikstof;
  • waterstof;
  • zuurstof;
  • kooldioxide;
  • edelgassen.
• Gasflessen worden in verticale positie gebruikt en zijn met een beugel of ketting tegen omvallen geborgd (zie norm Opslag gasflessen).
• Leerlingensets voldoen aan de volgende eisen:
  • Geen verpakking van meer dan 100 cm3;
  • De stoffen zijn niet giftig, (licht)ontvlambaar of corrosief;
  • Er zijn geen organische peroxiden bij;
  • Op de verpakking staat de inhoud vermeld met de nodige gevarensymbolen;
  • De sets worden bewaard in vloeistofdichte kunststofbakken.
• In een oven of droogstoof wordt uitsluitend waternat glaswerk gedroogd.
• Ventilatieroosters in deuren en wanden worden vrijgehouden.
• Voor branden van lichte metalen (bijv. magnesium) is een blusmiddel aanwezig.
• In het lokaal zijn geen gordijnen.
• De opslag van gevaarlijke chemicaliën is volgens de voorschriften (zie Hanteren van gevaarlijke stoffen, Opslag gevaarlijke stoffen in het lokaal en Opslag gevaarlijke stoffen in speciale ruimten - kasten buiten het lokaal).
• Kapot glaswerk wordt zoveel mogelijk ontdaan van chemicaliën en verzameld in een aparte bak en afgevoerd als chemisch afval.
• Filters, tissues en dergelijke worden als chemisch afval behandeld.
• Afvalchemicaliën worden als volgt naar soort gescheiden:
  • Vaten voor waterige oplossingen met zware metalen;
  • Vaten voor overige wateroplossingen;
  • Vaten voor organische halogeenrijke oplosmiddelen;
  • Vaten voor organische halogeenarme oplosmiddelen.
• Voor de afvoer van afval is een procedure opgesteld.
• Indien het scheikundelokaal gebruikt wordt als theorielokaal wordt er extra aandacht gegeven aan de brandveiligheid.

Kabinet

• Het handelen met chemicaliën en bureauwerkzaamheden zijn in het kabinet ruimtelijk van elkaar gescheiden.
• Leerlingen verblijven uitsluitend in het kabinet na toestemming en onder toezicht van de docent of technisch onderwijsassistent.
• De hoogte van het kabinet is tenminste drie meter. Lager is alleen toegestaan als er geen werkzaamheden worden verricht waarbij gevaarlijke stoffen kunnen vrijkomen.

Wensen

• De demonstratietafel is bij voorkeur voorzien van puntafzuiging.
• De zuurkast staat bij voorkeur naast de demonstratietafel.
• Het raam van de zuurkast is zoveel mogelijk gesloten.
• Te gebruiken gassen worden bij voorkeur met behulp van eenvoudige proeven in kleine hoeveelheden zelf gemaakt.
• Bij het gebruik van bunsenbranders (gasbranders) worden zo nodig ramen geopend.
• In het kabinet worden open vuur en arbeid waarbij vonken ontstaan zoveel mogelijk vermeden.